ولایت فقیه و مجلس در قانون اساسی

شاید جزء آن گروه از انسان ها باشید که در برخورد با قانون اساسی کشورتان بگویید: «برای یک انسان، درگیری با این چند برگه ی کاغذ، در حد دانستن معنای آن کفایت می کند. این کتاب حقوق دانان و سیاست مداران است». اگر یکی از هم وطنان چنین فردی، که در زمان او چنین قانونی تصویب شده است، این جملات را بشنود، بسیار آشفته خواهد شد. فرقی نیز نمی کند که چنین فردی ایرانی، فرانسوی یا آمریکایی باشد. او خواهد گفت: «آن چند برگه، زمانی، عینیت یافته تمام آمال و آرمان های ما بود. ما برای همان برگه، خون دادیم و همان چند برگه، نقطه ی عطف نهضت ما بود». قانون اساسی یک کشور، ضامن خوشبختی آن کشور است و بدین سبب عجیب نخواهد بود اگر قانون اساسی مان را، همچون کتابی مقدس به سینه مان بچسبانیم. این، ضرورت انس همیشگی هر کس با قانون اساسی کشور را می رساند. برای فهم این ضرورت تنها کافی است به این واقعیت توجه کنیم که علت بسیاری از مشکلات کشورمان، در عدم فهم قانون اساسی می باشد. به این شبهه ای که محور جنگ نرم رسانه ای دشمن علیه کشور ایران و نظام اسلامی جمهوری اسلامی ایران است توجه فرمایید. این شبهه ای است که حتی قبل از وقوع انقلاب اسلامی وجود داشته است و طبق آن، نظام اسلامی دینی را به استبداد و دیکتاتوری متهم می کنند. امام خمینی (ره) در پاسخ به چنین شبهه ای بود که بیان نمود، پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به مملکت شما آسیبی نرسد. ایشان دوراهی دیکتاتوری و طاغوت یا دموکراسی دینی و ولایت را به ایرانی ها نشان داد. این بدان معناست که اگر ولایت فقیه نباشد، طاغوت حکومت خواهد نمود. این حقیقت به خوبی تبیین نشد تا اینکه ضد انقلاب با حمله ی فکری پیش دستانه ای، ولایت را به استبداد و از بین بردن امنیت سیاسی مردم متهم نمود. بعد از این شبهه، مصداق آن را در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران جستجو نمودند. آن ها اختیارات داده شده در رهبری را طبق پیش فرض های خود بازخوانی نمودند و آن را با جایگاه مردم و مجلس در تقابل با یکدیگر قرار دادند. در چنین وضعیتی، کار نخست، تبیین فلسفی و دینی دوراهی مذکور مابین خدا، کرامت انسان و مردم سالاری با شیطان، سلطه گری و دیکتاتوری است و کار دوم، تبیین کامل نسبت نهاد مجلس با نهاد ولایت با توجه به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است.

این درس تحت عنوان «ولایت فقیه و مجلس در قانون اساسی» در 8 حلسه توسط استاد محمد جواد ارسطا ارائه شده است. هدف اصلی این درس بررسی قانون اساسی جمهوری اسلامی از منظر نسبت دو رکن ولایت فقیه و مجلس می باشد. استاد این هدف را از طریق پرداختن به موضوعات متنوعی از قبیل بررسی اصل 56 قانون اساسی، حق حاکمیت ملّت در قانون اساسی، سه دیدگاه مختلف در باب منشأ حاکمیت، تفاوت ولایت مطلقه و ولی مطلق، معنای ولایت مطلقه فقیه، اصل 109 قانون اساسی، نظر امام خمینی (ره) در باب ولایت مطلقه فقیه، تفاوت حیطه ولایت معصوم و فقیه، ولایت فقیه در امور عمومی، تاریخچه و قدمت نظریه ولایت فقیه، تقید ولایت مطلقه فقیه به قانون اساسی، اصل 58 قانون اساسی، مطلق یا نسبی بودن تفکیک قوا، قوه مقننه و اختیارات در قانون‌گذاری، نقش کمیسیون ها ی مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام در قانون گذاری، آسیب شناسی همه پرسی در قانون گذاری و اعمال قوه مجریه به پیش برده است.