معادشناسی و بحث از فرجام جهان، انسان و جامعه بشری، یکی از موضوعات محوری علم کلام اسلامی است. نیاز به گفتن سخنانی مبسوط در باب چرایی یا ضرورت و اهمیت شناخت این موضوع نیست. به طور کلی برای نشان دادن اهمیت این موضوع، کافی است به این نکته اشاره شود که یک سوم آیات قرآن، به این اصل بسیار مهم اشاره دارند و بخش اصلی تلاش مصلحانه پیامبران، معطوف به اثبات زندگی ابدی برای انسان ها بوده است. این امر بدان سبب رخ داده است که مقاومت انسان ها بیش از توحید، در برابر اصل معاد است. این سرسختی بدان سبب رخ می دهد که انسان، معاد را مانع بزرگی بر سر بی بند و باری و آزادی نفس اماره ی خود می بیند. همان قدر که چشم پوشی از معاد موجب سقوط اخلاقی انسان می گردد، اعتقاد به آن، مسئولیت پذیری و کمال آدمی را سبب می شود. در چنین وضعیتی، مطلوب است تا جایگاه موضوع فرجام شناسی، با توجه به چیستی علم کلام اسلامی روشن گردد. محتوای دین اسلام و برنامه های آن را معمولاً در قالب سه گانه ی عقاید، اخلاق و احکام اسلامی جای می دهند. با مطالعه هر یک از این سه مورد، یک رشته یا دانش پدید می آید. برای مثال مطالعه عقاید اسلامی، به ایجاد دانش کلام اسلامی یا الهیات اسلامی منتهی می گردد. بنابراین کلام اسلامی یکی از این دانش های برآمده از مطالعه ی همه جانبه دین است. علم کلام دانش و مهارتی است مربوط به حوزه دین پژوهشی که به استنباط و تنظیم و تبیین اثبات و دفاع از اعتقادات دینی با روش های مختلف می پردازد. این علم سابقه ای بسیار طولانی دارد اما با ورود ایران به عصر جدید، بخش دیگری برای آن در نظر گرفته شد. مسلمانان در مواجهه به دنیای مدرن به این نتیجه رسیدند که علم کلام جدیدی نیاز دارند تا به یاری آن بتوانند بطلان تعالیم جدید را نشان دهند و یا هماهنگی آن ها با تعالیم اسلامی را نشان دهند. علم کلام اسلامی جدید در چنین وضعیتی وظیفه طرح و تبیین روش ها، مسائل و شبهات جدید وارد شده به باورهای اعتقادی و دفاع از این اعتقادات دینی را برعهده دارد. معمولاً کلام قدیم، جدا از کلام جدید تدریس می شود، اما ابتکار حجت الاسلام خسروپناه در تلقیق مسائل قدیمی و جدید کلامی در چارچوب منطقی خاصی است. این چارچوب از هفت مرحله ی پیاپی مبادی کلام، خداشناسی، دین شناسی، نبوت شناسی، امام شناسی، معادشناسی و اسلام شناسی تشکیل می شود. این درس، به معاد شناسی اختصاص یافته است.
این درس تحت عنوان «معاد شناسی در کلام جدید» در 3 جلسه ارائه شده است. این درس، سومین درس از سلسله های درس های استاد در زمینه کلام نوین اسلامی است. در ساختار در نظرگرفته شده برای کلام نوین اسلامی، بحث مهم افعال الهی بعد از گذر از بحث ارسال پیامبران و امامان برای هدایت بشر، در نهایت به فعل برپایی قیامت توسط خداوند ختم می شود. استاد بحث معادشناسی یا فرجام شناسی را ضمن سه گفتار در باب اثبات معاد جسمانی و روحانی، ابطال تناسخ و تبیین عالم برزخ و عالم قیامت مورد تبیین قرار داده اند. ایشان این سه بحث را ضمن پرداختن به موضوعات متنوعی از قبیل سه دسته از مباحث کلامی، چیستی معاد، آثار شناخت حقیقت معاد، استدلال بر امکان معاد از طریق قرآن و طبیعت، داستان های پیامبران در اثبات معاد، براهین اثبات معاد همچون برهان حکمت، عدالت و رحمت، شبهات وارد شده به معاد، شبهه آکل و مأکول، منازل آخرت شامل مرگ، قبر، برزخ، قیامت، نفخ صور، حسابرسی، صراط، بهشت و جهنم، اصحاب اعراف و شبهات رجعت به پیش برده اند.