سیر تحول فکری و ادبی شعر معاصر

قدرت بيان و سخن گفتن، هديه الهى به انسان است. «خَلَقَ الْإِنْسانَ‌، عَلَّمَهُ الْبَيانَ». برخی از انسان ها هستند که گویا بهره ی بیش تری از فطرت و حس زیبا دوستی و زیبایی شناسی دریافت کرده اند. آن ها آن هدیه الهی را با زیبایی آغشته می کنند و در اختیار سایر انسان ها قرار می دهند. آن ها شاعران یک ملت و محصول کار آن ها همان شعر  است. قریحه شعری، چیزی است که هم شاعر و هم شعر دوستان، بار این امانت را می کشند. مردم ایران از دیرباز لبریز از چنین ذوق شاعرانه ای بوده اند و با آن، لحظه های خوب و بد خود را ترجمه کرده اند. شاعرانی همچون سعدی، حافظ، مولوی و فردوسی برایمان، تنها جزئی از تاریخ گذشته مان نیستند بلکه آن ها معلمان اندیشه و اخلاق و زندگی ما نیز هستند. ما به آن ها هیچ گاه بعنوان شخصیت هایی محبوس در موزه تاریخ نگاه نمی کنیم، بلکه آن ها را زنده و در کنار خود می یابیم. این سخن تنها در باب شعرای کهن و شعر سنتی مان صادق نیست. ما ایرانیان، با همه شاعرانمان، برخوردی یکسان داریم. شعر معاصر نیز بخشی از خاطره ما شده است که با آن جهان را می بینیم و تجربه می کنیم. گواه این سخن را در آنجا می توان یافت که بهار یک ایرانی، بهاری عارفانه است و او در کنار جوی آب، به گذر عمر می اندیشد و صدای پای آب را می شنود. گواه این سخن را در آنجا می توان می توان یافت که زمستان یک ایرانی، زمستانی شاعرانه است و او با لمس زمین مرده و سوز سرما، سر در گریبان می کند و شعر هوا بس ناجوانمردانه سرد است را در ذهن و زیر لب زمزمه می کند. این چنین است که شعرای ما، بیش تر از آنچه فکر می کنیم به ما نزدیک هستند، چون ما قدر آن ها را دانسته ایم و تا کنون آن ها را از دست نداده ایم. شاعران ما شاعران زندگی اند و و زندگی ما، زندگی ای شاعرانه است و این چنین می شود که ما را گزیری از مواجهه با نیماها و سهراب ها نیست. اما به راستی چقدر ما با این همزادان خیال اندیش و سبکبار خویش آشنایی داریم؟ به راستی، چقدر با مسیری پر فراز و نشیب شعر معاصر کشورتان آشنا هستید؟ اگر می خواهید با زندگی پرماجرای شعر معاصر ایران آشنا شوید، شما مخاطب این درس هستید.

این درس تحت عنوان «سیر تحول فکری و ادبی شعر معاصر» در9 جلسه توسط استاد قیصر امین پور ارائه شده است. هدف اصلی این درس، شناساندن نمایی کلی از ادبیات معاصر ایران به مخاطبان است. استاد این هدف را از طریق پرداختن به موضوعاتی از قبیل ضرورت مطالعه ادبیات معاصر، جایگاه ادبیات مشروطه در ادبیات معاصر، جریان های فکری و ادبی مشروطه و جایگاه فکری و ادبی شاعران معاصر ایران به پیش می برد. با گذراندن این درس می توانید به تحلیل شعر شاعرانی همچون نیما یوشیج، سهراب سپهری، احمد شاملو، فروغ فرخزاد و مهدی اخوان ثالث بپردازید. بیایید با یکدیگر نگاهی به گوشه ای از سخنان استاد بیندازیم. «کودکان در حال زندگی می کنند، پیران در گذشته و جوانان در آینده. جوامع هم همین طور هستند. جوامع پیر و با تمدنی همچون جامعه ما، بیشتر به گذشته شان می نازند. این گونه نگاه کردن به شعر و ادبیات معاصر، باید اصلاح شود».