جلسه
شعار درس

شیعیان، با زیارتشان

از توحید می گویند!

اهداف درس
  • آشنایی با فلسفه و چرایی زیارت
  • شناخت احکام و آداب زیارت
  • آشنایی با آداب و احکام سفر
  • شناخت نماز و روزه مسافر




درباره درس

آزادی، قدرت می آورد و اسارت موجب تضعیف انسان می گردد. انسانی را تصور کنید که غل و زنجیری بر دستانش زده شده و در اتاقی زندانی است و انسانی را تصور کنید که از همه موانع آزاد است. مطمئناً این دو انسان با یکدیگر در قدرت و انجام کارهای خود و دیگران، برابر نیستند. بعد از دانستن این واقعیت، خوب است که بدانید انسان می تواند از دو آزادی و قدرت درونی و بیرونی برخوردار گردد. کسی که دارای آزادی درونی است، از همه غرایز خود آزاد و رها و بر آن ها کنترل دارد. چنین فردی، دارای جایگاه و قدرتی ویژه در نظام آفرینش است. او هم در زمان زندگی و هم بعد از مرگ از چنین قدرتی برخوردار است. زیارت اولیای الهی همچون دیگر عبادات اسلامی، در راستای تأمین منفعت و مصلحت خود انسان است. به عبارت دیگر، در زیارت نیز نوعی خودخواهی مثبت و سودمند نهفته است. درست است که عارفان صفتان، خدا را برای خود او و اولیای الهی را از روی محبت و عشق زیارت می کنند، اما سایر انسان ها، برای حل مشکلات و گرفتاری های خود به سوی اولیای الهی می روند. آن ها می دانند که اولیای الهی، مقام جانشین خدا بودن را به طور کامل تحقق و فعلیت بخشیده اند و به اذن خدا، توان حل مشکلات آن ها و پاسخ گویی به نیازهای آن ها را دارند. این توسل برای آن ها نوعی استمرار و امتداد اندیشه توحید و دست انداختن بر ولایت الهی و مصداق حقیقی ایمان به غیب است. آن ها مطمئن هستند، زمانی که از خدا چیزی بخواهند و خواست خدا و اولیای الهی بر انجام کاری تعلق بگیرد، نه تنها علیت مانع چنین کاری نمی شود بلکه ابزار تحقق آن خواسته ها می شود. مرحوم نراقی در این باب می گویند: «نفوس نیرومند قدسی به خصوص انبیا و ائمه (ع) پس از آزادی از قفس تن و صعود به عالم تجرّد در نهایت احاطه و استیلا بر امور جهان هستند و قدرت تأثیر گذاری بر عالم را دارند ، هر کس به زیارتشان رود به او آگاهند و از زایران مرقدشان و خواسته ها و طلب شفاعت شان اطلاع کامل دارند، بنابراین نسیم لطف اولیای الهی بر زایران می وزد و لمعاتی  از فروغشان به آنان می تابد و در رفع نیازها و برطرف شدن گرفتاری ها و بخشش گناهان زائران در پیشگاه خداوند شفاعت می کنند». بنابراین زیارت برای اهل تشیع، یک عمل یا شعار دینی است که با آن، ضمناً نوع ویژه اعتقاد خودش به توحید و استمرار آن در امامت و ولایت را به همه نشان می دهد.

این درس تحت عنوان «آداب و احکام زیارت» در 6 جلسه ارائه شده است. هدف اصلی این درس، آشنا کردن مخاطبان و زائران با آداب و احکام مورد نیاز برای داشتن یک زیارت خوب و درست می باشد. در سه جلسه نخست این درس، بحث پیرامون فلسفه، چرایی و آداب زیارت می باشد و در آن به موضوعات مختلقی از قبیل معنای زیارت، ثمره های معنوی زیارت، پیشینه ی زیارت، اعمال هنگام ورود و وداع از زیارت، غسل زیارت، اذان ورود، بوسه بر ضریح، سجده بر ضریح و معنای تبرک، دلایل مشروع بودن تبرک جویی به ضریح، مصادیق ادب زیارت و نشانه های ریا در زیارت اشاره شده است. سه جلسه بعدی این درس، به احکام و آداب سفر اختصاص یافته است و در آن به موضوعاتی از قبیل شرایط تحقق سفر شرعی، شرایط نماز شکسته، حد مسافت شرعی، نماز در اماکن تخییر، قصد اقامت، تبعیت از سرپرست خانواده، نماز در وطن والدین، احکام نماز و روزه مسافر، حکم روزه قضا و مستحبی در سفر پرداخته شده است.


سرفصل‌ها
لطفا وارد شوید و در درس ثبت نام کنید