داوری از منظر آکادمیک

از منظر آکادمیک، داوری یک حوزه تخصصی در قلمرو مقررات شکلی است که ذاتا از قوانین ماهوی نشات گرفته است. آگاهی از داوری تخصص تجاری محسوب نشده و صرفا مسلح شدن به ابزارهای احقاق حقوق تخصصی است. همانگونه که تسلط بر آیین دادرسی مدنی برای تضمین حقوق ماهوی ضروری است، اشراف بر داوری نیز برای علاقمندان به فعالیت در حوزه حقوق تجاری لازم است.

داوری در دنیای امروز

امروزه داوری و روش های دوستانه حل اختلاف از مفهوم سنتی آن فاصله زیادی گرفته و آنگونه که ممکن است نزد عوام به نظر برسد به هیچ وجه فرآیندی ساده و مبتنی بر سهل انگاری و مسامحه نیست. روش های قراردادی حل و فصل و اختلافات و نمونه مشهور آن یعنی داوری، مجموعه نامحدودی از مکانیزم ها و تکنیک های قراردادی است که توسط طرفین طراحی و لازم الاجرا میگردد. برخی مصادیق این روش ها مذاکره، میانجی گری، کارشناسی مرضی الطرفین، داوری و … است که ممکن است به صورت بسیط، مرکب یا چندلایه تنظیم شود. تنها، حقوقدانی موفق به تنظیم شروط داوری موثر خواهند بود که به خوبی این روش ها را تعلیم دیده و تمرین کرده باشند.

داوری؛ محبوب ترین روش حل و فصل اختلافات تجاری

استقبال روزافزون کاربران تجاری از روش های حل و فصل قراردادی اختلافات موجب رونق بیش از پیش این روش ها شده و داوری را به محبوب ترین روش حل و فصل اختلافات تجاری نموده است. بنابراین هر حقوقدانی که قصد ورود به حوزه های تخصصی حقوق و به ویژه حقوق فناوری دارد چاره ای جز تسلط مناسب بر اصول کلی حاکم بر این روش ها ندارد.

داوری در ایران

دهه هشتاد شمسی را میتوان طلیعه داوری مدرن در ایران نامید. چندی قبل از آن تصویب قانون داوری تجاری بین المللی، تاسیس دو مرکز داوری و افزایش پژوهش های دانشگاهی در زمینه داوری موجب ارتقای جایگاه داوری در ایران شد. به نحوی که امروزه شاهد توجه قوه قضاییه و کانون وکلا به نهاد داوری هستیم.

تعداد پرونده های داوری

آمارها حکایت از استقبال روزافزون کاربران تجاری از داوری دارد. در سال 2017 کمیسیون داوری چین به 2298 پرونده داوری رسیدگی کرده و این میزان در سال 2020 با وجود شیوع کرونا و تاثیر آن بر عملکرد سازمان های داوری به 3615 پرونده رسیده است.

اتاق بازرگانی بین المللی در سال 2020 میلادی به 1694 پرونده از سال قبل و حدود 1000 پرونده جدید در آن سال رسیدگی کرده است. این رشد چشم گیر در سازمان های داوری ایران و داوری های موردی نیز قابل مشاهده است.

کسب تخصص داوری

متخصص حقوق فناوری بدون اشراف بر داوری و متخصص داوری بدون دارا بودن دانش حقوق فناوری راه به جایی نمیبرند.

به عبارت دیگر، هیچ وقت نباید از نقشی که مهارت های بین رشته ای و تخصص های تجاری در موفقیت یک حقوقدان بازی میکنه غافل بود اما در کنار هر حوزه ای که خود را دارای پتانسیل و مزیت رقابتی با سایر شاغلین به حقوق میدانیم نیاز به تسلط بر روش های ADR نیز ضروری است. شناسایی و تشخیص یک حوزه تخصصی حقوق با گردش مالی وسیع و کاربران فراوان بدون تسلط بر آیین دادرسی مدنی و داوری بی فایده است.
هدف از فرا گرفتن فن داوری، تبدیل شدن به یک داور حرفه ای نیست بلکه ایجاد توانمندی جهت تنظیم قراردادهای کارآمد تجاری، مواجهه مناسب با پرونده های داوری در مقام وکیل یا نماینده طرفین و چه بسا انجام داوری است.

در هیاهوی مدعیان داوری، آرام و عمیق داوری را در مدرسه حقوق فناوری بیاموزید